Miejsce realizacji: Collegium Joannis Pauli II (C 605)
Adres: Lublin, Aleje Racławickie 14
(wejście do gmachu od strony ul. Łopacińskiego)

W dyskursie naukowym zakorzenił się już termin „zwrot algorytmiczny” (Uricchio, 2011). Liczni badacze piszą o kształtowaniu się:

• „tożsamości algorytmicznej” (Cheney-Lippold, 2011),
• „ideologii algorytmicznej” (Mager, 2012),
• „algorytmicznego życia” (Amoore, Piotukh, 2016),
• „władzy algorytmów” (Kreft, 2018),
• „kultury algorytmów” (Szpunar, 2019).

Podejmowane są również próby definiowania, obok sociologii ludzi,  „socjologii algorytmów” (Szpunar, 2019). Jak stwierdza Jan Kreft (2018), „żyjemy w «epoce algorytmu»”, czyli w środowisku implikowanym wpływem decyzji podejmowanych przez algorytmy.

Ale, czy tylko decyzji? Jesteśmy także świadkami kształtowania się nowego, hybrydowego, humanoidalnego modelu komunikacji, będącego środowiskiem ekspansji nie-ludzkich bytów.

Pytania badawcze:

1. jakie konsekwencje niesie ze sobą zastosowanie technologii sztucznej inteligencji w procesie komunikacji?

2. jakie implikuje zmiany w postrzeganiu ról nadawczo-odbiorczych w dobie algorytmów i AI?

Celem wykładu jest analiza ról nadawczo-odbiorczych w kolejnych pokoleniach medialnych, implikowanych rozwojem technologicznym  w aspekcie poznawczych, ontologicznych, aksjologicznych i metodologicznych wymiarów antropocentryzmu.

Hipotezy badawcze:

H1: Zastosowanie technologii AI w komunikacji implikuje zmiany we wszystkich czterech rodzajach antropocentryzmu (poznawczy, ontologiczny, metodologiczny, aksjologiczny) wyróżnionych przez Ewę Bińczyk, determinując funkcjonowanie nowych ról nadawczo-odbiorczych. 

H2: Projektowanie społecznej AI prowadzi do postrzegania humanoidów w kategoriach wykraczających poza przedmiotowe ich traktowanie.  Perspektywa ta oznacza zmianę roli człowieka w modelu komunikacji.

Metody badawcze: ogólnopolskie badanie ankietowe (CAWI, N=1053). Dane zebrane w okresie 15-20.09.2023 r.   

Antopocentryzm:

Umieszcza jednostkę ludzką w centrum zainteresowań badawczych. Uznaje prymat człowieka i tego, co ludzkie nad innymi bytami nie-ludzkimi (np. robotami humanoidalnymi).

Cztery wymiary antropocentryzmu (Ewa Bińczyk):

1. poznawczy: przyjmowanie perspektywy ludzkiej w każdej sytuacji;

W kontekście robotyki społecznej generuje pytania o zdolności poznawcze AI i ich konsekwencje;

2. ontologiczny: człowiek najważniejszy w hierarchii bytów;

W kontekście robotyki społecznej generuje pytania o podmiotowość, pozycję AI (nie-ludzkiego bytu) w hierarchii bytów, zakres autorstwa AI;

3. metodologiczny: koncentrowanie się na sprawczej roli człowieka, przy jednoczesnym ingerowaniu bytów nie-ludzkich;

W kontekście robotyki społecznej implikuje pytania o autonomiczność, sprawczość;

4. aksjologiczny: wartości ludzkie jako nadrzędne i bezdyskusyjne;

W kontekście robotyki społecznej nasuwa pytania o wartość komunikatu i informacji wytworzonych przez AI, ocenę komunikacji z bytem nie-ludzkim (robotem, humanoidem).